"Đề nghị xem xét quy định cho người lao động đã nhận trợ cấp bảo hiểm xã hội một lần đối với trường hợp người lao động cao tuổi nhưng có thời gian tham gia đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ 20 năm có nguyện vọng được hoàn trả tiền (kèm lãi suất) để bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội, tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội hoặc bảo hiểm xã hội tự nguyện để được hưởng lương hưu. Mục đích vừa đảm bảo tăng tỷ lệ người tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc theo Nghị quyết của Trung ương và Chính phủ, vừa đảm bảo tính nhân văn trong chính sách chung của Đảng, Nhà nước về an sinh xã hội” (Kiến nghị số 53)

Bộ Lao động Thương binh và Xã hội trả lời như sau:

Theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội, người lao động khi đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định mà chưa đủ số năm đóng bảo hiểm xã hội để hưởng lương hưu thì có thể đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện cho đủ số năm để hưởng lương hưu hoặc có thể hưởng bảo hiểm xã hội một lần nếu có yêu cầu.

Để tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động khi đủ tuổi nhưng còn thiếu số năm đóng bảo hiểm xã hội có thể được hưởng lương hưu, ổn định cuộc sống khi về già, Luật bảo hiểm xã hội năm 2014 đã sửa đổi, bổ sung nhiều quy định về chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện theo hướng linh hoạt, hấp dẫn hơn như: không khống chế tuổi trần tham gia BHXH tự nguyện; quy định phương thức đóng linh hoạt hơn (ngoài các phương thức đóng hàng tháng, 3 tháng một lần, 6 tháng một lần còn bổ sung phương thức đóng một năm một lần, một lần cho nhiều năm về sau và cho những năm còn thiếu). Như vậy, những người khi hết tuổi lao động nhưng còn thiếu thời gian đóng bảo hiểm xã hội để hưởng lương hưu thì có thể đóng một lần cho thời gian còn thiếu để hưởng ngay lương hưu khi hết tuổi lao đông. Đặc biệt, từ năm 2018 Nhà nước có chính sách hỗ trợ tiền đóng BHXH cho người tham gia BHXH tự nguyện nhằm tạo điều kiện để nhiều người lao động.

Chính sách bảo hiểm xã hội nói riêng và các chính sách xã hội nói chung đều có tính thời điểm, việc đặt vấn đề hồi tổ sẽ rất phức tạp, làm nảy sinh bất hợp lý mới đối với những người thụ hưởng trong cùng thời kỳ và giữa các thời kỳ.

Luật bảo hiểm xã hội năm 2014 không quy định người lao động đã được giải quyết, hưởng bảo hiểm xã hội một lần theo đúng quy định được trả lại tiền để ghi nhận quá trình đóng bảo hiểm xã hội.

Theo Nghị quyết số 28/NQ-TW ngày 23/5/2018 của Ban Chấp hành Trung tương khóa XII về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội thì trong thời gian tới, bên canh nhiệm vụ, giải pháp tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác thông tin, tuyên truyền, nâng cao nhận thức về chính sách bảo hiểm xã hội; còn phải nghiên cứu quy định phù hợp để giảm tình trạng hưởng bảo hiểm xã hội một lần theo hướng tăng quyền lợi nểu bảo lưu thời gian tham gia bảo hiểm xã hội để hưởng chế độ hưu trí, giảm quyền lợi nếu hưởng bảo hiểm xã hội một lần.

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội sẽ phối hợp với các cơ quan chức năng nghiên cứu, đề xuất các giải pháp phù hợp với quy định của pháp luật và thông lệ quốc tế trong quá trình sửa đổi Luật bảo hiểm xã hội nhằm đảm bảo quyền thụ hưởng lương hưu lâu dài của người lao động theo tinh thần Nghị quyết số 28-NQ/TW.