Dừng đóng BHXH bắt buộc vào Quỹ hưu trí, tử tuất với nhiều đối tượng
29/08/2021Chính phủ ban hành Nghị quyết 68/NQ-CP ngày 01/7/2021 về chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do COVID-19, trong đó, có chính sách tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất.
Từ Điều 4 đến điều Điều 8, Quyết định 23/2021/QĐ-TTg ngày 7/7/21 quy định về chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động tạm dừng đóng vào Quỹ Hưu trí và Tử tuất như sau:
1. Đối tượng hỗ trợ
Người lao động và người sử dụng lao động thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc theo quy định tại Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội.
2. Điều kiện hỗ trợ
2.1. Người sử dụng lao động đã đóng đủ bảo hiểm xã hội hoặc đang tạm dừng đóng vào Quỹ hưu trí và tử tuất đến hết tháng 4 năm 2021 mà bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19 dẫn đến phải giảm từ 15% số lao động tham gia bảo hiểm xã hội trở lên tại thời điểm nộp hồ sơ đề nghị so với tháng 4 năm 2021. Số lao động tham gia bảo hiểm xã hội tính giảm bao gồm:
a) Số lao động chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc theo quy định của pháp luật trừ đi số lao động mới giao kết hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc trong khoảng thời gian từ ngày 01 tháng 5 năm 2021 đến ngày người sử dụng lao động có văn bản đề nghị.
b) Số lao động đang tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động mà thời gian tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động từ 14 ngày làm việc trở lên trong tháng.
c) Số lao động đang nghỉ việc không hưởng tiền lương mà thời gian nghỉ việc không hưởng tiền lương từ 14 ngày làm việc trở lên trong tháng.
d) Số lao động đang ngừng việc mà thời gian ngừng việc từ 14 ngày làm việc trở lên trong tháng.
2.2. Số lao động tham gia bảo hiểm xã hội tính giảm tại khoản 1 Điều này chỉ bao gồm người làm việc theo hợp đồng làm việc, hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên, người quản lý doanh nghiệp, người quản lý điều hành hợp tác xã có hưởng tiền lương; không bao gồm người lao động nghỉ việc hưởng lương hưu từ ngày 01 tháng 5 năm 2021.
3. Thời gian tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất
- Người lao động và người sử dụng lao động đủ điều kiện theo quy định tại Điều 5 Quyết định này được tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất 6 tháng tính từ tháng người sử dụng lao động nộp hồ sơ đề nghị.
- Đối với trường hợp đã được giải quyết tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất theo Nghị quyết số 42/NQ-CP ngày 09 tháng 4 năm 2020 và Nghị quyết số 154/NQ-CP ngày 19 tháng 10 năm 2020 của Chính phủ, nếu đủ điều kiện và được giải quyết tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất theo quy định tại Quyết định này thì tổng thời gian tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất do bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19 không quá 12 tháng.
4. Đóng bù vào quỹ hưu trí và tử tuất
- Hết thời gian tạm dừng đóng quy định tại Điều 6 Quyết định này, người lao động và người sử dụng lao động tiếp tục đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất và đóng bù cho thời gian tạm dừng đóng (đối với cả người lao động ngừng việc hưởng tiền lương theo Điều 99 Bộ luật Lao động), số tiền đóng bù không phải tính lãi chậm đóng theo quy định tại khoản 3 Điều 122 Luật Bảo hiểm xã hội.
- Kể từ thời điểm kết thúc thời gian được tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất, nếu người sử dụng lao động không thực hiện việc đóng bù cho thời gian tạm dừng đóng thì thực hiện theo quy định tại khoản 3 Điều 122 Luật Bảo hiểm xã hội.
- Trong thời gian tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất, người lao động đủ điều kiện hưởng chế độ hưu trí, chế độ tử tuất hoặc chấm dứt hợp đồng lao động thì người sử dụng lao động và người lao động thực hiện đóng bù cho thời gian tạm dừng đóng để giải quyết chế độ cho người lao động.
5. Trình tự, thủ tục thực hiện
- Trong thời gian từ ngày Quyết định này có hiệu lực thi hành đến hết ngày 30 tháng 6 năm 2022, người sử dụng lao động nộp văn bản đề nghị theo Mẫu số 01 tại Phụ lục ban hành kèm theo Quyết định này cho cơ quan bảo hiểm xã hội nơi đang tham gia bảo hiểm xã hội, đồng thời gửi 01 bản cho Sở Lao động - Thương binh và Xã hội để theo dõi, giám sát.
- Trong 05 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được hồ sơ đề nghị của người sử dụng lao động, cơ quan bảo hiểm xã hội có trách nhiệm xem xét, giải quyết tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất; trường hợp không giải quyết thì trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.
- Các trường hợp đề nghị tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất theo quy định tại Điều 16 Nghị định số 115/2015/NĐ-CP ngày 11 tháng 11 năm 2015 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội về bảo hiểm xã hội bắt buộc thì trình tự, thủ tục thực hiện theo quy định tại Thông tư số 59/2015/TT-BLĐTBXH ngày 29 tháng 12 năm 2015 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội về bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Một số câu hỏi – đáp thường gặp về nhóm chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động tạm dừng đóng vào Quỹ Hưu trí và Tử tuất
*Hỏi: Tôi là viên chức làm việc trong đơn vị sự nghiệp công tự đảm bảo chi thường xuyên và chi đầu tư. Đơn vị tôi gặp khó khăn do Covid-19 bùng phát đợt thứ tư từ tháng 4/2021 đến nay khiến cho tôi và một số anh chị em phải tạm thời nghỉ việc không hưởng lương, vậy đơn vị tôi có được tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất theo Nghị quyết số 68/NQ-CP và Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg không? Hay quy định này chỉ áp dụng đối với doanh nghiệp?
Trả lời: Đối tượng tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất theo Nghị quyết 68/NQ-CP và Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg là tất cả người lao động và người sử dụng lao động đang tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc có đủ điều kiện theo quy định, như vậy chính sách này không phân biệt đơn vị sự nghiệp công hay doanh nghiệp.
* Hỏi: Tôi là người nước ngoài đang làm việc tại Việt Nam và đang tham gia BHXH bắt buộc. Tôi có thuộc đối tượng áp dụng chính sách tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất theo Nghị quyết số 68/NQ-CP và Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg không?
Trả lời: Theo quy định tại Điều 4 Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg thì người nước ngoài đang tham gia bảo hiểm xã hội ở Việt Nam có thuộc đối tượng được hưởng chính sách tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất. Như vậy chính sách này không phân biệt người lao động là người nước ngoài hay là người Việt Nam.
Tuy nhiên, theo quy định tại Nghị định số 143/2018/NĐ-CP ngày 15/10/2018 quy định chi tiết Luật bảo hiểm xã hội và Luật an toàn, vệ sinh lao động về bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với người lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam thì từ ngày 01 tháng 01 năm 2022 trở đi mới áp dụng các chế độ hưu trí và tử tuất đối với công dân nước ngoài vào làm việc tại Việt Nam. Do đó, trong năm 2021 này sẽ không phát sinh các trường hợp người lao động là công dân nước ngoài vào làm việc tại Việt Nam được tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất.
* Hỏi: Tôi là người đã nghỉ hưu có lương hưu hằng tháng nhưng vẫn đang đi làm thêm kế toán tại doanh nghiệp? Tôi có được tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất theo Nghị quyết số 68/NQ-CP và Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg không?
Trả lời: Theo quy định tại Khoản 4 Điều 2 Nghị định số 115/2015/NĐ-CP ngày 11 tháng 11 năm 2015 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội về bảo hiểm xã hội bắt buộc thì “người đang hưởng lương hưu hằng tháng” không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, do đó không thuộc đối tượng tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất.
* Hỏi: Doanh nghiệp chúng tôi đang sử dụng 100 lao động và đóng bảo hiểm xã hội đầy đủ cho họ đến hết tháng 4 năm 2021. Dịch Covid-19 bùng phát lần thứ 4 khiến cho doanh nghiệp gặp khó khăn, lần lượt phải cắt giảm lao động cụ thể như sau:
- Tháng 5 năm 2021 chúng tôi có 5 lao động nghỉ việc không hường tiền lương từ đó đến nay;
- Tháng 6 năm 2021 chúng tôi có 7 lao động tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động đến hết tháng 9 năm 2021;
- Tháng 7 năm 2021 chúng tôi có 5 lao động ngừng việc, hưởng lương ngừng việc bằng mức lương tối thiểu vùng.
Vậy xin hỏi chúng tôi có đủ điều kiện tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất từ tháng 8 năm 2021 theo Nghị quyết số 68/NQ-CP và Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg không?
Trả lời: Từ tháng 5 đến tháng 7 năm 2021, doanh nghiệp có tổng cộng 22 lao động nghỉ việc không hưởng lương, tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động và ngừng việc; và cho đến tháng 8 những người lao động này chưa quay trở lại làm việc, do đó số lao động tính giảm theo quy định tại Điều 5 Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg là 17% (=17/100). Như vậy, doanh nghiệp đủ điều kiện tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất từ tháng 8 năm 2021.
* Hỏi: Doanh nghiệp của chúng tôi đã được giải quyết tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất theo Nghị quyết số 42/NQ-CP ngày 09 tháng 4 năm 2020 với thời gian tạm dừng là 9 tháng. Hiện nay nếu chúng tôi đủ điều kiện theo Nghị quyết số 68-NQ/CP sẽ được giải quyết tạm dừng đóng là 6 tháng hay 12 tháng?
Trả lời: Theo quy định thì thời gian tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất theo quy định tại Nghị quyết số 68-NQ/CP là 6 tháng. Đối với trường hợp đã được giải quyết tạm dừng đóng theo Nghị quyết số 42/NQ-CP ngày 09 tháng 4 năm 2020 và Nghị quyết số 154/NQ-CP ngày 19 tháng 10 năm 2020 của Chính phủ, nếu đủ điều kiện thì vẫn được giải quyết nhưng tổng thời gian tạm dừng đóng không quá 12 tháng.
Trường hợp Doanh nghiệp đã được giải quyết tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất theo Nghị quyết số 42/NQ-CP ngày 09 tháng 4 năm 2020 với thời gian tạm dừng là 9 tháng thì nay nếu đủ điều kiện theo Nghị quyết số 68-NQ/CP sẽ được giải quyết tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất thêm 3 tháng.
* Hỏi: Doanh nghiệp của chúng tôi đang chậm đóng từ đầu năm 2021 đến nay nhưng hiện nay rất khó khăn và đã phải cắt giảm 30% lao động. Vậy chúng tôi có đủ điều kiện để được tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất theo Nghị quyết số 68/NQ-CP hay không?
Trả lời: Theo phản ánh thì Quý Doanh nghiệp đang chậm đóng (nợ) bảo hiểm xã hội từ đầu năm 2021 đến nay, như vậy Quý Doanh nghiệp không đủ điều kiện “đã đóng đủ bảo hiểm xã hội đến hết tháng 4 năm 2021” nên sẽ không được giải quyết tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất theo Nghị quyết số 68/NQ-CP.
* Hỏi: Hết thời hạn đơn vị tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất (thực hiện theo Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg) thì đơn vị sẽ thực hiện đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động như thế nào?
Trả lời: Theo Quy định tại Điều 7 Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg thì:
- Hết thời gian tạm dừng đóng theo quy định, người lao động và người sử dụng lao động tiếp tục đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất và đóng bù cho thời gian tạm dừng đóng (đối với cả người lao động ngừng việc hưởng tiền lương theo Điều 99 Bộ luật Lao động), số tiền đóng bù không phải tính lãi chậm đóng theo quy định tại khoản 3 Điều 122 Luật BHXH.
- Kể từ thời điểm kết thúc thời gian được tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất, nếu người sử dụng lao động không thực hiện việc đóng bù cho thời gian tạm dừng đóng thì thực hiện tính lãi chậm đóng theo quy định tại khoản 3 Điều 122 Luật BHXH.
- Trong thời gian tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất, người lao động đủ điều kiện hưởng chế độ hưu trí, chế độ tử tuất hoặc chấm dứt hợp đồng lao động thì người sử dụng lao động và người lao động thực hiện đóng bù cho thời gian tạm dừng đóng để giải quyết chế độ cho người lao động.
* Hỏi: Hết thời gian tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất (thực hiện Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg), doanh nghiệp có được đóng bù khoản tiền tạm dừng này theo nhiều đợt được hay không hay phải đóng một lần?
Trả lời: Pháp luật về bảo hiểm xã hội cho phép người sử dụng lao động có thể đóng bảo hiểm xã hội theo nhiều đợt khác nhau. Như vậy, việc đóng bù sau khi hết thời gian tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất cũng có thể được thực hiện làm nhiều đợt tùy thuộc vào khả năng tài chính của doanh nghiệp.
Tuy nhiên, chỉ những khoản tiền đóng bù nằm trong thời hạn quy định tại khoản 3 Điều 122 Luật Bảo hiểm xã hội (30 ngày) thì mới không phải tính lãi chậm nộp; những khoản đóng bù sau thời gian này vẫn được tính lãi chậm nộp theo quy định.
* Hỏi: Hết thời gian tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất (thực hiện Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg) mà đơn vị chưa có tiền đóng bù cho thời gian tạm dừng đóng thì số tiền đó có phải tính lãi không?
Trả lời: Theo quy định tại Điều 7 Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg thì khi hết thời gian tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất (quy định tại Điều 6 Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg) mà đơn vị không thực hiện đóng bù cho thời gian tạm dừng đóng thì sau 30 ngày mà đơn vị chưa đóng thì số tiền này phải tính lãi theo quy định.
* Hỏi: Người lao động đủ điều kiện hưởng chế độ hưu trí trong thời gian đơn vị đang được tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất (thực hiện Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg) thì có được giải quyết hưởng chế độ hưu trí không?
Trả lời: Theo quy định tại khoản 3 Điều 7 Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg: Trong thời gian tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất, người lao động đủ điều kiện hưởng chế độ hưu trí, chế độ tử tuất hoặc chấm dứt hợp đồng lao động thì người sử dụng lao động và người lao động thực hiện đóng bù cho thời gian tạm dừng đóng để giải quyết chế độ cho người lao động.
Như vậy, ngưởi sử dụng lao động nên sớm liên hệ với cơ quan bảo hiểm xã hội để đóng bù riêng cho người lao động đủ điều kiện hưởng lương hưu hằng tháng để giải quyết chế độ cho người lao động.
* Hỏi: Người lao động bị ốm trong thời gian đơn vị được tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất (thực hiện Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg) thì có được thánh toán chế độ bảo hiểm xã hội không?
Trả lời: Trong thời gian tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất (thực hiện Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg) thì người sử dụng lao động vẫn phải thực hiện nghĩa vụ đóng đầy đủ vào các Quỹ bảo hiểm xã hội còn lại: Quỹ ốm đau, thai sản; Quỹ bảo hiểm thất nghiệp.
Trong thời gian này, người lao động bị ốm sẽ được giải quyết hưởng chế độ ốm đau theo quy định nếu đã nộp đủ hồ sơ và đủ điều kiện hưởng chế độ ốm đau theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội.
* Hỏi: Tôi nghe nói nếu tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất (thực hiện Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg) thì cũng sẽ cắt luôn thẻ bảo hiểm y tế có đúng không?
Trả lời: Trong thời gian tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội thì người sử dụng lao động và những người lao động đang tiếp tục làm việc vẫn tiếp tục đóng bảo hiểm y tế và được hưởng các quyền lợi về khám bệnh, chữa bệnh theo quy định của pháp luật về bảo hiểm y tế.
* Hỏi: Câu 19. Đại dịch COVID-19 được dự báo là còn diễn biến phức tạp và chưa biết đến bao giờ mới kết thúc; như vậy doanh nghiệp sẽ còn phải gặp những khó khăn nhất định trong thời gian tới ảnh hưởng tới việc làm của người lao động. Vậy chính sách tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất theo Nghị quyết số 68/NQ-CP còn được kéo dài đến khi kết thúc dịch có được không?
Trả lời: Theo quy định tại khoản 1 Điều 8 Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg thì thời hạn cuối cùng để người sử dụng lao động nộp hồ sơ tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất theo Nghị quyết số 68/NQ-CP là ngày 30/6/2022. Trường hợp đủ điều kiện, thì những người sử dụng lao động cuối cùng được tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất theo Nghị quyết số 68/NQ-CP là từ tháng 6 đến hết tháng 11 năm 2022 (6 tháng).
Ngoài ra, nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch COVID-19, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội (LĐ-TBXH) xây dựng Bộ Hỏi – Đáp về các chính sách hỗ trợ người lao động, người sử dụng lao động theo Nghị quyết số 68/NQ-CP (NQ 68) và Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg (QĐ 23) trên Cổng TTĐT của Bộ. Các tổ chức, cá nhân có thể thường xuyên truy cập vào Bộ Hỏi – Đáp tại chuyên mục Hỏi – Đáp về chính sách hỗ trợ theo Nghị quyết số 68/NQ-CP trên Cổng TTĐT của Bộ LĐ-TBXH hoặc theo đường dẫn http://bovoinddn.molisa.gov.vn/trang-chu/ho-tro-covid-19 để cập nhật những câu hỏi – đáp mới nhất về việc thực hiện chính sách hỗ trợ.
